Mens sana in corpere sano
Een paar weken geleden liep ik even binnen bij Peter in zijn kantoor voor een paar uitwisselingen op persoonlijk en zakelijk vlak. Het is altijd gezellig en wetenswaardig, maar nu schrok ik wel even. Hij had een serieus verzoek. ‘Kun jij niet een keer een column schrijven over sport en sportiviteit?’
Oh! De grootste sportieveling binnen onze stichting stelde een retorische vraag aan de grootste onsportieveling binnen onze stichting. Inderdaad, ik kan daar niet een column over schrijven – dat was mijn eerste reactie tenminste.
Mijn gedachten gingen gelijk uit naar de Klassieke Oudheid. Als je op Google ‘een gez’ intypt, geeft dat 175.000 treffers: ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’.* De Grieken en Romeinen hebben wat dat betreft de basis gelegd voor welke competitie op sportief gebied dan ook.
Zo ook voor deze moderne tijd, in het Tilburgse. Natuurlijk weet ik dat alle sporttoernooien binnen XpectPrimair bijdragen aan een gezonde geest in een gezond lichaam. Er wordt enthousiast geploeterd en gezweet bij de Tilburg Ten Miles, het Erik Dekkerstoernooi en interne Xpect-sportmiddagen. Ik krijg het altijd al benauwd als ik het lees, alhoewel: voor een stevige pot jeu de boules mag je me best wakker maken. Wel vergezeld van een lekker glaasje absint en een dozijn sigaretten graag!
Ik heb een aantal jaren een heel interessante cursus Meervoudige Intelligentie gevolgd. Tot op de dag van vandaag heb ik daar nog profijt van in mijn onderwijspraktijk. Sceptici roepen: ‘MI is alleen maar bedacht om zware tekortkomingen bij mensen te verbloemen!’ Ik wil dat bij deze even rechtzetten. Zoals er tussen kinderen onderling grote verschillen in aanleg en opvoeding bestaan, zo bestaat dat tussen personeelsleden van XpectPrimair ook. Het is geen kwestie van verbloemen, het is gewoon zo. Erkenning en acceptatie zijn de toverwoorden. Stiekem ben ik best wel stinkend jaloers op al onze marathonlopers die met hun afgetrainde lichaam boordevol endorfinen gelukzalig over de finish struikelen. Ik heb daar echt bewondering voor…
..als ik maar met mijn zwembandjes, dikke billen, een sigaretje en een borrel de menigte mag toejuichen: ‘Hup Xpect!’ Geef mij maar hersengymnastiek; dat geeft mij ruimte om te schrijven. Ieder zijn meug. Voor dansen, springen en huppelen met de kleuters ben ik ook altijd te porren. Helaas kweekt dat geen conditie. Hopelijk is het het wel genoeg voor het geval het alarm afgaat en ik nog in het schoolgebouw ben. Als ik binnen dertig seconden bij de technische bron ben en mijn code aanbied, blijf ik nog binnen de perken.
(Gepubliceerd in ons clubblad, vandaag)
*De uitdrukking "Een gezonde geest in een gezond lichaam" is de vertaling van het Latijnse "Mens sana in corpore sano". Het gezegde is afkomstig van de Romeinse hekeldichter Decimus Junius Juvenalis (circa 62-142).
posted by Kaatje @ 9:56 AM
3 Comments:
Het commentaar van de grootste sportieveling was ronduit leuk.
"Mens sana in corpere sano." Wat Juvenalis zegt klopt wel. Als het fysiek ellendig gaat, wordt het lastiger helder te blijven denken en oordelen. Wat vooral twijfelachtig is, is de rol van sport hierin. Sporters zijn vaak helemaal niet zo gezond, maar juist fysiek beschadigd. Zonder een oorzakelijk verband te leggen, kunnen we eenvoudig vaststellen dat hun geestelijke vermogens vaak te wensen overlaten.
"Meervoudige intelligentie." Gardner heeft gelijk dat de IQ-test niet deugt, omdat die is gebaseerd op een kunstmatige definitie van intelligentie, namelijk op die van wat we in onze samenleving "intelligent" vinden. Echter, zijn alternatief is nog erger. Zijn acht intelligenties heeft hij uit de lucht gegrepen en hij noemt allerlei competenties en persoonlijkheidskenmerken simpelweg ook "intelligentie." Dat is de wereld op zijn kop. Het zou beter zijn om wat terughoudendheid te betrachten en intelligentie te blijven onderzoeken (d.w.z. te ondervragen).
Bijvoorbeeld -- Vandaag was ik even op de zorgboerderij en ik verbaasde me erover hoe emotioneel Erres betrokken was bij bepaalde kleine dingen: de vervanging van een grasmaaier ("Ik heb nog even gereden op de oude, om afscheid te nemen.") of de diefstal van kleingeld door iemand die inmiddels onder wat strengere omstandigheden leeft ("Serge, Gert Jan, kunnen we het nu over iets anders hebben? Ik vind het pijnlijk."). Toch is hij te stom om voor de duvel te dansen: hij heeft niet eens een idee hoe oud hij is. Is hij emotioneel intelligent? Nee, in alles wat hij doet, intellectueel, fysiek of emotioneel, heeft hij begeleiding nodig. Ja, hij is invoelend, maar empathie is geen intelligentie.
Wat is intelligentie dan wel? Daar is geen eenduidig antwoord op. Door alles maar intelligentie te noemen maken we de situatie alleen maar erger. Dat is wel de makkelijkste weg (het onderwijs kan er lekker mee uit de voeten), maar het begrip is volkomen gedevalueerd en de discussie gaat nergens meer over.
Aha, nog een sportieveling op het www!
Ik weet niet of sporters niet zo gezond zijn. Topsporters zijn dat in ieder geval niet; Aziatische turnsters zijn al voor hun twintigste levensjaar afgeschreven.
De intelligenties volgens Gardner zijn inderdaad niet meer dan een foute aanduiding van competenties.
'Het onderwijs kan er lekker mee uit de voeten.'
Ja, dat gaat lekker. Serieus, ik heb toen geleerd om een suf stuk leerstof om te buigen naar de competenties van al die verschillende kinderen. Lesgeven werd weer leuk, het was en is heel inspirerend. Vooral voor de kinderen was het een verademing... maar dan moet je ook wel vaak afwisseling aanbrengen in de didactische werkvorm.
Ik denk niet dat die competenties zonder meer toepasbaar zijn op de mensen in de zorgboerderij. Als ik jouw verhaal lees, mis ik die plek wel. Ik ga een keer mee terug.
Post a Comment
<< Home